zaterdag 11 september 2010

Gedachten

Vorige week gaf ik weer de eerste meditatiebijeenkomst na de zomervakantie. Er was een aardige opkomst. Veel nieuwe gezichten. Toen we begonnen werd het al gauw stil. Door die stilte werden geluiden kenbaar. Een brommer, een trein, het tikken van een klok. De stilte stak er schril bij af. Door de stilte hoorde ik ook mijn eigen stem.
Osho maande ons al om de waarnemer te worden van onszelf. Een zeer heilzame bezigheid. Een veelgehoorde klacht van mensen die gaan mediteren is dat ze hun gedachten niet ‘uit’ kunnen zetten. Ze beschrijven hun gedachten als geluiden die dwars zitten en waar ze horendol van worden. Nu hebben ze besloten om de stilte op te zoeken en worden ze daarbij gestoord door de herrie van de gedachtestroom.
Ineens besefte ik dat een gedachte geen geluid geeft. Hij komt voorbij in je bewustzijn, maar hij maakt geen geluid. Er gaat geen bel als er een gedachte voorbij drijft. Nog een geluk anders zou je continu geplaagd worden door duizenden fluitketels. Waarom fluitketels? Omdat gedachten elkaar zo snel afwisselen dat er amper ruimte tussen te ontdekken is en er dus een aaneensluitende bel zou luiden. Alsof er een fluitketel afgaat. Maar een gedacht is niet als een bel, ook niet als een brommer. Het geluid van een brommer of een trein heeft een kenmerk dat bij de gedachtestroom nagenoeg ontbreekt. Aan die geluiden zit een begin, een midden en een eind. Aan de schier eindeloze gedachtestroom lijkt geen eind te komen.
En toch zijn gedachten ook stil. Waar ze vandaan komen is onduidelijk. Uit de kosmos, zou ik denken. We vangen ze op met onze hersenantenne, maar aan de andere kant vraag ik mij af waarom ik dan mijn gedachten opvang en niet die van een ander. Of misschien pik ik er alleen gedachten uit die mij bekend zijn. Wie weet.
Dus gestoord worden in onze meditatie door gedachten is best apart. Ze maken geen geluid en toch ergeren we ons eraan. Sterker nog ze maken ons zo onrustig dat we de meditatie vaak niet eens vol kunnen houden. We worden dus onrustig door iets wat geen geluid maakt, maar dat ons wel uit balans kan brengen. Iets dat wel actief is en waarvan we niet precies weten waar ze vandaan komen. Wanneer je veel last hebt van een overdosis gedachten, dan ervaar je ze ook daadwerkelijk in je hoofd. Terwijl allang bekend is dat gedachten niet door onze hersenen gecreƫerd worden, net zomin als het geheugen in ons hoofd zit, zit de gedachte ook niet in je hoofd maar het voelt net alsof ze er wel in zitten. En niet alleen voelen we ze, het lijkt wel alsof we ze horen.
Waardoor komt dat dan? Tja, ik zit hier ook nu pas over na te denken, want ik heb nogal wat bezigheden gehad afgelopen week, maar ik vermoed dat dit komt omdat we aandacht schenken aan die gedachten. Ze gaan met ons op de loop. Het is alsof onze gedachtestroom de baas is over ons. En niet andersom. En inderdaad, veelal zijn wij niet de baas over onze gedachten. Dus klagen nieuwe mediteerders over het feit dat ze ‘gek’ worden van hun eigen gepieker. Dat ze helemaal niet afgeleid willen worden door dat gepeins, maar dat het ‘gewoon vanzelf’ gaat. Maar dat kan veranderen. We kunnen bewust kiezen waarop we onze aandacht richten. Wij zijn in feite de waarnemer, en wij kunnen zelf uitmaken waar we met onze aandacht heengaan. We hoeven ons niet als een willoos slachtoffer van gedachteterreur mee te laten slepen. Wij zijn mondig genoeg, krachtig genoeg. Daar ligt het dan ook allemaal niet aan. Het gaat er om dat wij ook bewust genoeg zullen moeten worden. Als we althans die gedachten de baas willen worden.
In principe moet het mogelijk zijn om alles om te draaien. Met wat oefening zou het moeten kunnen dat we gaan zitten op de bank met een wierookje om nu eens een half uurtje te gaan denken. En niet zoals het nu gaat: een half uurtje mediteren.
Mediteren is eigenlijk een staat van alert gewaarzijn. Een helder aanwezig zijn in de onthechte staat van het bewuste spirituele wezen dat wij zijn. Meditatie is een levensstijl die verder gaat dan twee keer per dag een half uurtje met je ogen dicht in de lotushouding zitten. Een mooie overdenking, vind ik, zo aan het begin van het nieuwe seizoen.
En hoe is het met jou, lezer? Ook zo’n denkhoofd? Hoeft dus niet. Alle gewoontes zijn niet meer dan dat: een gewoonte. En gewoontes kun je veranderen of afleren.
Succes voor deze maand.
Martine Clausen, leeg-hoofd. Reactie? martineclausen@gmail.com

Geen opmerkingen:

Een reactie posten